Od 1989 r. Towarzystwo wpisuje się aktywnie w życie miasta i regionu, a nasze działania ułatwiają wzajemne zrozumienie i integrację Wielkopolan z Rodakami, którzy w wyniku zmian politycznych po II wojnie światowej pozostali za wschodnią granicą wierni swej ojcowiźnie. Popularyzujemy kulturę Kresów, różnorodność i wielobarwność ziem dawnej Rzeczypospolitej, szczególnie Wileńszczyzny. Źródła wspólnej historii, kultury, literatury, podkreślające wielowiekowe związki Poznania i Wilna, Polski i Litwy ukazujemy na wystawach fotograficznych, kartach pocztowych oraz na wykładach i prelekcjach podczas otwartych spotkań członków Towarzystwa. Dbamy o pielęgnowanie patriotyzmu,
o zachowanie ciągłości tradycji w kultywowaniu pamięci o bohaterach narodowych.
Oto kilka przedsięwzięć realizowanych przez Towarzystwo
Kaziuk Wileński organizowanyjest w Poznaniu od 1994 r. na wzór wileńskich uroczystości ku czci św. Kazimierza Królewicza, patrona Polski i Litwy. Podczas tradycyjnego kiermaszu kaziukowego występują folklorystyczne zespoły kresowe i wielkopolskie, prezentowane są wystawy przywołujące lata minione, jak i współczesny obraz tamtych miejsc. Organizując Kaziuka postanowiliśmy ukazywać obecność Jagiellonów w Poznaniu. Na fasadzie naszego Ratusza znajdują się wizerunki królowej Jadwigi oraz królów: Władysława Jagiełły, Władysława Warneńczyka, Kazimierza Jagiellończyka, Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka, Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Postaci w tym szczególnym czasie „schodzą” z Ratusza tworząc Orszak Jagielloński towarzyszący uroczystej Mszy św. a następnie członkowie królewskiej dynastii prezentują się na kiermaszowej scenie.
Podczas Kaziuka osoby szczególne zasłużone dla kultury i historii Kresów honorowane są Nagrodą Żurawina przyznawaną ludziom, którzy mają w sobie bogactwo smaków, kochają Kresy i drugiego człowieka.. Wśród laureatów są m.in. Tadeusz Konwicki, Stefan Stuligrosz, Barbara Wachowicz, Bernard Ładysz, ksiądz prałat Józef Obrembski, Jan Mincewicz, Kapela Wileńska, Siostra Michaela Rak, Adam Błaszkiewicz, Józef Szyłejko.
Bigos Nowogródzko-Wileński po Wielkopolsku
Choć nazwa „Bigos…” może sugerować czysto kulinarny charakter (prawdziwy, smakowity jest oczywiście również serwowany), to w tym nietypowym „Bigosie” mieszają się nie tylko smaki, ale też kultura Kresów i Wielkopolski. Ma on w sobie wiele smakowitych ingrediencji, rozmaitych wydarzeń religijnych, patriotycznych, kulturalnych, folklorystycznych, a wreszcie i kulinarnych, zaprawionych refleksją nad wspólnymi dziejami Polski i Litwy. Pierwszy „Bigos…” odbył się w 1998 r. w 200. rocznicę urodzin Adama Mickiewicza. W 2010 r. gościny „Bigosowi” udzieliła parafia p.w. Bożego Ciała. Kościół ufundowany przez króla Władysława Jagiełłę po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem w sposób szczególny zapisał się w naszej historii. Polski władca pielgrzymował do tej świątyni wielokrotnie o czym przypomina – powstała z inspiracji Towarzystwa – tablica umieszczona na jednym z filarów kościoła.
Obchody rocznicy Powstania Wileńskiego – Akcji Burza i Operacji „Ostra Brama”
Zbrojne powstanie (7 – 13 lipca 1944 r.) miało na celu samodzielne oswobodzenie Wilna z rąk okupanta niemieckiego. Zdobyciem Wilna Armia Krajowa chciała zaświadczyć o polskości Kresów. Walki o Wilno miały charakter lokalnego powstania przeciwko Niemcom, które o niemal miesiąc poprzedziło wybuch Powstania Warszawskiego. Czcimy to wydarzenie Mszą św., złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy przy tablicy przy kościele św. Wojciecha.
Podczas każdego pobytu w Wilnie nawiedzamy cmentarz na Antokolu, aby wymienić zniszczone biało-czerwone wstążki na krzyżach nagrobnych uczestników wojny polsko-bolszewickiej poległych w latach 1919-1920. Na cmentarzu pełniącym rolę nekropolii żołnierskiej znajduje się ok. 1700 krzyży upamiętniających bohaterską walkę Polaków.
Od wielu lat organizujemy wyjazdy z darami na Wileńszczyznę
W kręgu naszego szczególnego zainteresowania są uczniowie szkół z polskim językiem nauczania i ich rodziny. Wyjazdy odbywają się w grudniu więc wpisują się już w czas przygotowań do świąt Bożego Narodzenia. W obfitym worku Świętego Mikołaja znajdują się przede wszystkim słodycze i prezenty dla dzieci, m.in. zabawki, pluszaki, gry, książki, kolorowe przybory szkolne. Prezenty przywiezione przez członków i sympatyków Towarzystwa są uroczyście wręczane przez Świętego Mikołaja – w którego wciela się Roman Waśko – dzieciom w polskich szkołach w Wilnie, Duksztach Pijarskich, Rzeszy Wielkiej, Mejszagole oraz Kolonii Wileńskiej. Chcemy w ten sposób wyrazić uznanie za kultywowanie języka polskiego, za trwanie przy dziedzictwie kulturowym, zaświadczyć że macierz o nich pamięta.
Od kilku lat dary trafiają również do jedynego na Wileńszczyźnie hospicjum, które stworzyła dosłownie z niczego i nadal prowadzi polska zakonnica siostra Micheala Rak – laureatka Nagrody „Żurawina” (2018) przyznawanej przez Towarzystwo i wręczanej podczas Kaziuka.
Spotkanie opłatkowe
Na początku stycznia, kiedy jeszcze wszyscy żyją atmosferą świąt Bożego Narodzenia, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej zaprasza na spotkanie opłatkowe. Na stole pojawiają się wówczas opłatki przywiezione z Ostrej Bramy, sianko z podwileńskich łąk, czarny wileński chleb i oczywiście kisielek żurawinowy. Spotkania opłatkowe są sposobnością do relacji ze zbiórki darów i grudniowego wyjazdu do polskich szkół na Wileńszczyźnie ilustrowanych filmami i pokazami multimedialnymi, są okazją do podziękowania darczyńcom i dobrodziejom.
Spotkania członków i sympatyków Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej odbywają się w pierwszy i trzeci wtorek każdego miesiąca (z wyjątkiem lipca i sierpnia) o godz. 15.00 w Domu Polonii przy Starym Rynku 51.
Barbara Napieralska
Sekretarz TMWiZW w Poznaniu
Więcej informacji można znaleźć na stronach:
wilniuki.poznan@wp.pl; wicze@o2.pl
www.wilniuki.pl
facebook.com/wilniuki.poznan