16 marca 2025 roku w Southampton odbyła się uroczystość upamiętniająca 85. rocznicę deportacji Polaków na Sybir. Oddano hołd tym, którzy zostali deportowani do ZSRR. Organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Przyjaciół Polskich Weteranów (SPPW) Southampton.
W obchodach wzięli udział przedstawiciele Ambasady Polskiej w Londynie, IPN-u w Londynie, Polskiej Szkoły im. Fryderyka Chopina, zespołu folklorystycznego Karpaty, a także przedstawiciele Polonii z Southampton i okolic. Podczas uroczystości wyświetlono film pt. „Wspomnienia Sybiraków” ukazujący historię członków Stowarzyszenia, którzy przeżyli deportację na Sybir. Pozwoliło to zobrazować brutalne realia życia na zesłaniu: głód, choroby oraz walkę o przetrwanie. Kulminacyjnym punktem uroczystości było odśpiewanie Hymnu Sybiraków, który stał się symbolem jedności i niezłomności ducha narodowego.
Pierwsza masowa deportacja Polaków na Syberię miała miejsce 10 lutego 1940 roku, kiedy wywieziono około 140 tysięcy osób. W sumie do ZSRR trafiło około 320 tysięcy Polaków w czterech deportacjach (1940-1941). Część z nich, po zawarciu układu Sikorski-Majski w 1941 roku, wydostała się z łagrów lub wstąpiła do armii gen. Andersa. Większość mogła wrócić do Polski dopiero w ramach repatriacji, organizowanych do końca lat 50. XX wieku. Szacuje się, że do Polski powróciło około 150 tysięcy osób, a co najmniej 25 tys. zmarło w obozach i na zesłaniu.
Art. Rafał Sawulski i Krystyna Jenvey
Fot. Grzegorz Lasota i Paulina Majewska